Denk na over situaties waarin uw wensen verschillen van die van iemand anders. Hoe reageert u gewoonlijk in deze situaties?
Onderstaande vragen bevatten paren van beweringen die mogelijk uw gedrag in die situaties beschrijven. Voor elke vraag kiest u de bewering (A of B) die het beste bij u past.
Wanneer noch de A- noch de B-beweringen kenmerkend zijn voor uw gedrag, kies dan de bewering die het dichtst bij uw eigen gedrag ligt.
Bron: Kenneth W. Thomas en Ralph H. Kilmann Vertaling: Mw. Drs. J.M.C. Nathans
Het Thomas-Kilmann-model is, zoals de naam al zegt, ontwikkeld door Kenneth W. Thomas en Ralph H. Kilmann. Het model beschrijft vijf verschillende manieren om om te gaan met tegenstrijdige belangen. Wat de effectiefste stijl is, is afhankelijk van de context en je doel op dat moment. Er is geen goede of foute stijl, hooguit een minder effectieve als je erin doorslaat. In figuur 1 zijn de verschillende stijlen afgebeeld.
Bij vermijden zorg je beperkt voor het belang van de ander én beperkt voor je eigen belang. Vermijden kan helpen een conflict te ontlopen of het conflict uit te stellen tot een beter moment. Je doet alsof je niets hoort, maakt grapjes of haakt af en trekt je terug. Deze aanpak heeft het predicaat ‘verlies/verlies’, maar laat dat je niet misleiden. Met deze stijl kun je afstand creëren en denktijd winnen. Het is een prima manier om de gemoederen even te laten bedaren. Als je echter blijft vermijden worden problemen niet opgelost en gaan zaken ‘ondergronds’.
Bij ‘doordrukken’ vecht je voor je eigen belang en houd je niet of beperkt rekening met de belangen van de ander(en). De focus ligt meer op het bereiken van je doel dan op het behouden van de goede relaties. Doorslaan in deze aanpak kan agressief of intimiderend overkomen. Je gaat drammen en lijkt niet meer open te staan voor andere perspectieven. Misschien ben je geneigd sommige informatie niet te delen of andere informatie uit te vergroten en bondjes te vormen, zodat je sterker staat. Als je belang groot is of als een snelle beslissing nodig is, kan dit een effectieve strategie zijn.
Dit is een stijl waarin je vooral zorgt voor de doelen en de belangen van ander(en) en niet opkomt voor je eigen belang. Je bent geneigd toe te geven, mee te gaan met de meerderheid, negatieve gevoelens voor je te houden en tegenstellingen glad te strijken. Het maakt je sympathiek, maar als je erin doorslaat loop je het risico dat er over je heen gelopen wordt en dat je je eigen doelen niet realiseert. Meegaan en toegeven kan een heel goede strategie zijn als je de lieve vrede wilt bewaren en de relaties goed wilt houden. Je kunt deze stijl ook tactisch inzetten om ‘krediet’ op te bouwen: eerst wat geven, zodat de ander jou daarna wat ‘moet’ geven.
In een onderhandeling zoek je naar een snelle oplossing die voor iedereen acceptabel is. Enkele persoonlijke belangen worden verwerkt in het compromis, maar iedereen moet ook iets toegeven. Werkelijke gevoelens worden niet gedeeld. Als je collega’s hetzelfde doen, zijn alle partijen na afloop niet helemaal tevreden, maar ook niet ontevreden. Het is een effectieve stijl als simpelweg de tijd of de wil ontbreekt om alle belangen goed in beeld te brengen.
Deze stijl is zowel assertief als coöperatief. Je hebt aandacht voor de eigen doelen én de belangen van de anderen. Het probleem wordt onderzocht en in kaart gebracht. Je bespreekt zowel inhoud als gevoel en schuwt de confrontatie niet. Als je collega’s er ook zo in zitten, wordt een oplossing gevonden die voor alle partijen ideaal is. Deze strategie werkt goed als iedereen bereid is eerlijk te zijn over de eigen belangen en als de wil er is elkaar te begrijpen. Zet deze manier van werken in als oprecht commitment belangrijk is.
Jouw profiel
Je hebt het volgende aantal punten gescoord op de verschillende stijlen:
Bedenk dat extreme scores niet noodzakelijkerwijs verkeerd zijn, omdat een situatie een hoog of laag gebruik van een bepaalde stijl kan vereisen.
Interessant is jezelf af te vragen of je dit altijd in alle omstandigheden zo doet, want dan wordt de stijl mogelijk minder effectief. Een andere
interessante vraag is of je jouw voorkeurstijlen alleen toepast in dit team, of in alle teams waarmee je samenwerkt. Soms houden collega’s elkaar
gevangen in hun standaard reacties op momenten dat het spannend wordt. Vraag ook eens feedback aan je collega’s over welke stijl ze bij jou
herkennen en vraag hen of je er wel eens in door draaft.
Je hoeft de stijlen die je wat vaker gebruikt niet af te leren, maar probeer andere stijlen erbij te leren. Probeer het de volgende keer dat er
conflicterende belangen zichtbaar of voelbaar zijn gewoon eens uit. Doe iets anders dan je normaalgesproken zou doen. Als jij jezelf
makkelijk wegcijfert, roep dan eens ‘Stop, ho! Ik ga hier niet mee akkoord.’ Als assertiviteit in je genen zit, blijf dan eens wat langer stil,
zodat je eerst kunt horen wat de anderen belangrijk vinden. Hoe reageren je collega’s nu? Waarschijnlijk is dat anders dan je van ze gewend bent,
omdat jij iets anders doet dan zij van jou gewend zijn. Vraag hen ook eens te experimenteren met een andere dan de eigen voorkeurstijl. De kans is
groot dat langslepende conflicten hiermee in een ander daglicht komen te staan en oplossingen zich nu wel aandienen.
